Ásta F. í Harry Gray Elementary: Margt nýtt að læra í dag. Dagurinn hófst með ferð í gulum skólabíl, alveg merkileg fyrirbæri. Engin öryggisbelti og stendur ekki til að setja slíkt í bílana því það mun valda slysahættu, segir bílstjórinn. Síðan fórum við yfir í Hillside-framhaldsskólann sem er við hliðina á Harry Gray. Í Hillside eru um 450 nemendur í 7.-12.bekk (12-18 ára) og Darlene skólastjóri fór með okkur í skoðunarferð um skólann. Sérstaka athygli vakti tími í grafískri hönnun þar sem nemendur voru í óðaönn að búa til logo og færa þau yfir á ýmsa hluti, s.s. bolla og peysur. Tækjabúnaðurinn var svakalega flottur og kennarinn greinilega starfi sínu vaxinn. Við litum líka inn í tíma í bogfimi og í líffræðitíma. Í Hillside kenna m.a. mr. Magnusson og mr. Sigurdsson, en þeir eru báðir af íslenskum ættum, sannir Vesturíslendingar, þó hvorugur hafi komið til Íslands eða tali orð í íslensku. Í Hillside var sett upp "mock" með 9.bekk. Þetta var nokkursskonar "skólaþing", þingfundur í þingingu í Edmonton var settur á svið, nemendur lögðu fram frumvarp og þrættu um það hvort banna ætti farsíma í skólum. Þingmaður Valleyview-svæðisins var með í för ásamt starfsmönnum þingsins sem stýrðu "þingfundi". Nemendur og starfsmenn klæddust viðeigandi fatnaði, veldissproti Alberta var með í för og farið var í gegnum allt ferlið sem frumvarp þarf að fara í gegnum til að verða að lögum. Frábær upplifun og gaman að sjá hversu hátíðlega nemendur tókust á við sín hlutverk. Í Hillside bauð skólastjórinn upp á sérstakan Valleyview rétt; "Taco in a bag". Eitthvað sem ég á eftir að gefa útvöldum heima að smakka. Næst litum við Bonnie inn í "outreach school" frá Hillside. Þar stunda nám nemendur sem ekki hafa fótað sig í Hillside af ýmsum ástæðum. Þetta er tveggja herbergja athvarf þar sem þessir nemendur stunda nám með aðstoð kennara sem er þarna allann daginn. Þarna er á ferðinni úrræði sem heldur brottfallsnemendum í skóla, nokkurskonar milliskref. 26 nemendur hófu þarna nám í haust en 9 eru enn að mæta, hinir hafa ýmist flutt sig yfir í Hillside eða hætt alveg í skólanum. Algengt er að krakkar komi þarna inn til að ljúka námi, t.d. ungar mæður. Umhugsunarvert hvort svona námsver gætu dregið úr brottfalli í íslenskum framhaldsskólum. Þegar við komum í aftur í Harry Gray þá var þangað kominn Keith Van De Keere sem er kennsluráðgjafi fræðsluumdæmisins í stærðfærði. Hann fundaði í dag með kennurum 4.bekkjar og fékk ég að sitja þar inni. Það endaði svo með því að við Keith gleymdum gjörsamlega stað og stund og ræddum um stærðfærði og stærðfræðikennslu í nærri tvo klukkutíma eftir að fundi lauk. Tíminn líður hratt þegar umræðuefnið er skemmtilegt :) Brynhildur í Charles Spencer High School skrifar:
Mikið er gaman að koma til Canada og kynnast skemmtilegu fólki! Í Jaspers hitti ég líka svartbjörn, chipmunks, fjallageitur og fleiri dýr, lærði muninn á elk og moose, gekk á fjall sem er hærra yfir sjávarmáli en Hvannadalshnjúkur og sá ótal jarðfræðileg undir í hinu stórfenglega Maligne Canyon.
Brynhildur Sigurðardóttir í Charles Spencer High School skrifar: Fólkið í CSHS kallar stundum "we are the Mavericks" sem hvatningu þegar á þarf að halda. Maverick er líklega best að þýða sem frumkvöðull og það á mjög vel við um verkefni Maverick Movement (MM) sem Shay, einn af ungu sérkennurunum við skólann, setti á laggirnar fyrir nokkrum árum. MM er klúbbur í skólanum sem vinnur að góðgerðarstörfum af ýmsu tagi. Ég hitti klúbbinn í hádeginu á miðvikudaginn var, í aðstöðu sérkennaranna í CSHS. Stofan var full af krökkum, það kom starfsfólki á óvart hversu mikil endurnýjun varð í hópnum í haust því í fyrra var þetta klúbbur með 5-10 krökkum. Þegar ég kom inn á fundinn var Shay uppi við töflu að rifja upp með hópnum þau grundvallarhugtök sem starf klúbbsins byggir á: sjálfbærni, jöfnuður og félagslegt réttlæti. Klúbburinn berst gegn fátækt í veröldinni og áhersla er lögð á að sú barátta sé unnin þannig að fólk og samfélög séu byggð upp til sjálfsbjargar og sjálfbærni. Shay útskýrði fyrir hópnum og spurði: Ef við viljum hjálpa fátækri manneskju, ekki gefa henni pening. Það má vel vera að hún nýti peningana vel, en hvað þegar þeir klárast, hvað á hún þá að gera? Þá verðum við að gefa henni meiri pening. Hvernig getum við hjálpað manneskjunni svo að hún geti hjálpað sér sjálf?
Arnbjörg í Marlborough skólanum skrifar.
Á fimmtudaginn fékk ég að heimsækja Nelson Mandela skólann, einn nýjasta “High School” í Calgary. Hann er ólíkur flestum hefðbundnum skólum og það er ekki bara flugverkstæðið með þyrlu og flughermum, fullkomna eldhúsið þar sem nemendur elda og baka það sem selt í er veitingasölunni, ljósmyndastúdíóin heldur er það andrúmsloftið og samskiptin. Það er erfitt að ímynda sér að það séu 1800 nemendur í skólanum, mér fannst eins og það væru um það bil 300 nemendur. Stjórnandinn sem fylgdi okkur um heilsaði öllum nemendum með nafni og grínaðist og tók nokkur dansspor með nemendum. Á göngunum voru nemendur að æfa dansa, spila á hljóðfæri, hanna föt eða bara spjalla. Í hefðbundnum skólum er algengast að grunnfögin (bóklegu) séu kennd í lotum. Kannski stærðfræði og enska fyrir áramót og samfélagsfræði og vísindi eftir áramót. Í Nelson Mandela ákváðu kennarar og stjórnendur að fara aðra leið, meðal annars til að minnka brottfall. Heilmikið brott fall er úr “High School” í Kanada og telja þeir að megin ástæðan sé þessi lotuskipting. Ef nemendur veikjast eða eitthvað kemur fyrir missa þeir kannski af hálfri önninni í þessum greinum og falla eða fara að ströggla og hætta í skóla. Brottfall í NM skólanum er mjög lágt. Haldið er mjög vel utan um 10. bekkingana (yngsti bekkurinn í High School) og lögð mikil áhersla á að þeim finnist þeir ná árangri og að þeir fái að prófa nýja hluti. Kennararnir sem kenna 10. bekk vinna náið saman og þekkja allir alla nemendurna vel. Heimastofurnar þeirra eru allar á sama svæði kennararnir hafa vinnuaðstöðu þar. Þeir geta því talað um styrkleika þeirra og hjálpað þeim að ná árangri. Ef einhver nemandi virðist vera að fara út af sporinu er gripið inn í strax. Þegar nemendur fara í 11. og 12. bekk geta þeir valið meira hvað þeir gera. Í einni af stofunum sem ég fór inn í voru ungar verðandi mæður að læra að annast ungbörn. Textinn á myndinni hér að neðan er uppi á veggs í rýminu sem tilheyrir 10. bekk. http://school.cbe.ab.ca/school/nelsonmandela/Pages/default.aspx Seinni partinn fóru Aubrey og Jody (aðstoðarskólastj.) með mig á listnámskeið þó að ég væri búin að segja Aubrey að mér yrði visað tafarlaust út úr Kanada ef hún gerði það! Ég valdi að taka þetta ekki sem einhver skilaboð! En hún valdi tíma þar sem allir gerðu það sama og mjög nákvæmar leiðbeiningar, næstum eins og að mála eftir númerum :) Fyrir utan að framleiða þessi stórkostlegu listaverk hlógum við mest allan tímann og skemmtum okkur vel! Brynhildur í Charles Spencer High School skrifar:
Það eru margar gerðir af stólum í skólanum. Í hverri stofu eru margar gerðir af stólum fyrir nemendur. Stólar á fjórum fótum, stólar sem rugga, kollar sem rugga, æfingaboltar, háir stólar og lágir með borðum í samstilltri hæð. Sumir kennarar eru með sófa eða lítinn setkrók í stofunni hjá sér. Það er merkilegt að sjá hvernig nemendur nýta sér þetta. Þeir skiptast á stólum og færa sig um rýmin eftir því hvernig verkefni þeir eru að vinna. Það er að segja, hjá kennurum sem leyfa þetta. Það eru líka stofur hérna sem eru frekar stífar og kuldalegar og kennarinn er þá yfirleitt í stíl. Skólinn notar PowerTeacher til að skrá ástundun og námsmat. Ég hef ekki náð að skoða tækið nóg til að geta borið það saman við Mentor, Innu eða Námfús. En stjórnendur eru ánægðir með sinn hluta. Þar lesa þeir yfir ástundunarskráningu og eru fljótir að sjá stöðuna hjá þeim hundruðum unglinga sem hver aðstoðarskólastjóri hefur eftirlit með. Tölvukosturinn er fjölbreyttur. Ipad, fartölvur og chromebook eru á víð og dreif út um allan skóla, bekkjarsett af borðtölvum í kennslustofu við bókasafn skólans. Chromebook vélarnar eru langsýnilegastar í starfinu í kennslustofunum og allir kennarar sem ég hef litið inn til setja vinnu nemenda upp á Google Classroom. Ég hef ekki séð neina ókosti við þetta fyrirkomulag. En Melanie orðaði að hún hefði áhyggjur af því að Classroom gerði nemendum auðveldara að hanga heima. Þeir nemendur sem mæta illa eru farnir að afsaka sig með því að þeir geti unnið öll verkefni heima, allar upplýsingar og verkefnin liggi inni í Classroom. Það fannst mér athyglisvert sjónarmið en get samt ekki séð að það sé Google að kenna að þessir krakkar mæta ekki í skólann, og Melanie var svo sem alls ekki að segja það.
Arnbjörg í Marlborough skólanum skrifar.
Síðan ég kom hef ég gert mér grein fyrir því hvað við erum heppin á Íslandi með tvennt: Annað er að nemendur og starfsfólk skóla eigi kost á að kaupa heitan mat í hádeginu. Á hverjum morgni hefur Aubrey útbúið hádegismat fyrir okkur til að taka með. Í dag var slökunardagur heima fyrir. Við Aubrey fengum okkur góðan göngutúr og morgunmat á eftir. Eftir það vann Aubrey aðeins, enda slatti að vinna upp þegar þú ert með einhvern andandi ofan í hálsmálið á þér alla daga. Síðan tók við undirbúningur næstu viku. Súpan sem verður í kvöldmat annað kvöld var elduð og hluti af henni settur í krukkur fyrir okkur í hádegismat, grænmeti saxað niður, salat græjað og þá er allt klárt fyrir hádegismat í þrjá daga. Einnig var útbúinn matur sem settur var í box og í frysti til að strákarnir geti fengið sér mat þegar þeir koma heim. Hitt er fjarlægðir. Ég veit að sumir foreldrar á Íslandi þurfa að skutla krökkunum sínum hingað og þangað í tómstundastarf en vegalengdir heima eru allt aðrar en hér. Stutt er um það bil 20 mínútna akstur. Strákarnir hennar æfa íþróttir, annar þeirra æfir Lacrosse og hinn sund. Á morgun þarf að skutla þeim á æfingar og þær eru í sitthvora áttina að heiman. Trúlega 30-40 mínútna skutl aðra leiðina með þá báða. Það tekur sig því ekki að koma heim á milli. Æfingarnar eru um tveir tímar þannig að það að skutla og sækja tekur tíma sinn. Annað kvöld verðum við trúlega komin heim um 20:30. Svona eru flestir dagar hjá þeim. Ég mun því oft hugsa til Aubrey og fjölskyldu þegar ég labba eða hjóla í vinnuna og á alla fundi sem ég þarf að mæta á og er aldrei lengur en 10 mínútur að því. Sunnudagurinn var notaður til að ferðast um sveitirnar í kring um Valleyview, heimsækja bændur, skoða akra og dýr. Við fórum upp að Sturgeon lake, en þar eru Bonnie og Jim með kofa við vatnið sem þau nota mikið. Kyrrðin og friðurinn þarna uppfrá var ótrúlegur, sammála erum við um mikilvægi þess að eiga sér griðarstað í erli dagsins. Við tókum góða stund í að sitja og horfa út á vatnið og þögðum saman. Við erum eiginlega búnar að tala viðstöðulaust síðan við hittumst. Það er líka gott að geta þagað saman. Í bændaheimsóknum var Darlene skólastjóri Hillside með í för. Við sáum buffalóa, dádýr, kindur, kýr og hesta af stærri gerðinni. Stórkostlegur dagur fyrir sveitastelpuna. Ásta F. í Harry Gray Elementary:
Á föstudagskvöldið fórum við í rútu til Whitecourt, tæplega tveggja klukkutíma akstur. Nokkrir kennarar úr Harry Gray ásamt nokkrum kennurum og skólastjóra framhaldsskólans (Hillside) deildu rútunni og var mikil stemning á leiðinni. Í Whitecourt var haldin hátíðleg athöfn til að heiðra kennara og starfsmenn Northen gateway skólaumdæmisins. Þeir sem áttu 5, 10, 15, 20, 25, 30 og 35 ára starfsferil að baki fengu viðurkenningu. Þetta var heilmikil hátíð, pólitíkusar á staðnum, flottar skreytingar og góður matur. Ekki oft sem maður er á svona hátíðum sem hefjast með bæn! Það var nú ekki eitthvað sem ég átti von á. Svo voru haldnar ræður til heiðurs þeim sem fóru á eftirlaun þetta árið. Skólastjórar viðkomandi héldu ræður og svo eftirlaunaþegarnir sjálfir. Bonnie var þarna að kveðja samstarfskonu til margra ára og var nokkuð stressuð yfir ræðuhöldunum enda búið að leggja mjög skýrar línur um lengd ræðunnar, hún skyldi vera a.m.k. 2 mínútur og 45 sek og ekki sekúntu lengri en 3 mínútur. Voru þetta að vonum misskemmtilegar ræður en sumar hreint stórkostlegar. Kvöldið endaði svo með rútuferð aftur til baka og var fjörið ekki minna á bakaleiðinni. Þetta er skemmtileg hefð og góð viðurkenning á störfum kennara, tækifæri til að hefja starfið upp og hrósa þeim sem standa í eldlínunni. Bonnie skólastjóri Harry Gray er búin að vera starfandi í skólanum í 35 ár. Hún gæti því verið farin á eftirlaun því 95 ára reglan heima er bara 85 ár hér, þ.e. samanlagur lífaldur og starfsaldur, til að fá full eftirlaun. Býsna gott þar sem hún er bara 58 ára og átti meira að segja afmæli þetta kvöld. Hér er ekkert þak á því hversu gamlir kennarar verða í starfi og dæmi um að fólk yfir sjötugu sé enn að kenna. Margir velja það einnig að fara á eftirlaun en taka svo að sér afleysingakennslu til að þeim leiðist ekki. Arnbjörg í Marlborough skólanum skrifar. Þetta er ekki bara vinna alla daga hjá okkur. Að loknum góðum morgunverði lögðum við Aubrey upp í langferð. Ferðinni var heitið í þjóðgarðinn í Banff. Þegar fjöllin nálguðust fannst mér ég vera komin inn í kúrekamynd og beið bara eftir kúrekum og indíánum á hestum! Fyrsta stopp var Lake Louise og þar hefði ég getað verið allan daginn. Fjöllin svo miklu stærri og tilkomumeiri en fjöllin heima, tré sem ná til himins, liturinn á vatninu, kyrrðin og fegurðin er engu líkt. Fórum næst til Banff, lítill bær sem er umvafinn fjöllum og hótel við hvert fótmál. Þar ætluðum við að ganga um og fá okkur að borða. En þegar við komum þangað var allt yfirfullt af ferðamönnum og “lundabúðum” og ekkert spennandi að vera á ferðinni þar. Við dáðumst að útsýninu og héldum svo áfram för okkar. Næsti og síðasti viðkomustaðurinn var Canmore, lítill bær rétt fyrir utan þjóðgarðinn. Hann er líka umvafinn háum fjöllum og alveg dásamlegur. Skemmtileg hús, litlar sætar búðir og því gaman að ganga um bæinn. Eitt markmiðið með ferðinni var að reyna að sjá eitthvað af villta dýralífinu í þjóðgarðinum en birnir, elgir og önnur villt dýr höfðu greinilega frétt af þessum Íslendingi og ætluðu sko ekki að sýna sig!
Það þarf væntanlega ekki að taka það fram að með tvo skólastjóra saman í bíl í marga klukkutíma þá var aðalumræðuefnið (fyrir utan andköf vegna fegurðar) skólamál! Arnbjörg í Marlborough skólanum skrifar. Í dag heimsótti ég Niitsitapi Learning Center sem er stórmerkilegur skóli. Hann er fyrir börn frumbyggja (3-7 ára) og hannaður út frá menningu þeirra og er eini skólinn í Kanada þar sem menningu frumbyggja er gert hátt undir höfði. Eins og hefur komið fram bæði hjá Brynhildi og Ástu er loksins verið að viðurkenna menningu frumbyggja og reyna að bæta fyrir það sem liðið er. Á næsta ári kemur t.d. út ný námskrá og þar er, í fyrsta skipti, fjallað um menningu frumbyggja og mikilvægi þess að hún fái að njóta sín. Þegar komið er að skólanum eru tákn frumbyggja yfir anddyrinu, björn úr graníti tekur á móti fólki þegar það kemur inn í anddyrið og þegar komið er inn í skólann tekur frumbyggi í fullum skrúða á móti manni. Um alla ganga hanga föt og annað sem tilheyrir menningu frumbyggja. Einnig eru lokaðir glerskápar undir verðmætustu hlutina. Skólastjórinn sem er af ættum frumbyggja sagði mér að það sé enginn skóli í Calgary með jafn háa tryggingu enda mikil verðmæti þarna inni um allt. Eitt herbergið í skólanum er eins og skólastofur frumbyggjanna voru og annað er herbergi öldunganna. Kennslan í Niitsitapi er heildstæð þar sem áhersla er á að námið næri hugann, hjartað, andann og líkamann ásamt því að heiðra fjölbreytileika menningar, tungumála og þess hvernig frumbyggjar öðlast þekkingu og læra. Öldungunum er gert hátt undir höfði og eru þeir virkir þátttakendur í skólastarfinu. Þeir komu einnig að hönnun skólans. Byggingin að innan er eins og myndin hér fyrir neðan. Grænu hlutarnir eru skólastofurnar. Í miðjunni er samkomustaður og þar eru gluggar sem vísa þangað sem sólin kemur upp og sest, bæði á sumrin og veturna. Í gegnum allan skólann eru línur í gólfinu eins og sést á myndinni. Það er sérstakt herbergi fyrir foreldra og ættingja þar sem er alltaf fullur ísskápur af mat, kassi með fötum sem má taka, notaleg húsgögn og yfirleitt er herbergið fullt af fólki. Með þessu móti tengjast fjölskyldurnar innbyrgðis og tengslin við skólann styrkjast en flestir aðstandendur nemenda eiga vondar minningar af sinni skólagöngu. Þegar skólinn hóf störf var ákveðið að gera rannsókn á því hvernig til tækist og fékk ég að vera viðstödd þegar niðurstöður voru kynntar og voru þær mjög góðar, svo góðar að fólk táraðist. Í viðtölum sem tekin voru kom fram að aðstandendur tala meðal annars um að þetta sé eini staðurinn þar sem frumbyggjar geta hist við jákvæðar kringumstæður. Allt starfsfólkið lærir Blackfoot sem er eitt af mörgum tungumálum frumbyggja og það algengasta hér um slóðir. Áhyggjur fólks snúa t.d. að því hvernig þessum börnum farnist þegar þau fara á næsta skólastig og að því hvort að húsnæðið þoli mikla fjölgun. Ég fékk að sitja í síðust kennslustund dagsins hjá 7 ára krökkunum og þau luku deginum á “smudge.” Þá er ein af lækningajurtunum þeirra, sem búið er að þurrka, tekin og búin til lítil kúla. Kúlan er sett í leirskál og kveikt í henni til að fá reyk. Skálin gengur síðan á milli nemenda þar sem allir taka reykinn í lófana, setja hann yfir sig, á augun til að sjá það fallega, á eyrun til að heyra góða hluti, á munninn til að tala fallega, á hendur og fætur og á staði sem þau finna til á. Að lokum er reykurinn settur á hjartað. Ég fékk að taka þátt og ég held svei mér þá að ég finni ekki lengur fyrir verk í bakinu! http://school.cbe.ab.ca/school/Niitsitapi/Pages/default.aspx |